"Aimer" chanson tiré de la comedie musicale Roméo et Juliette

https://youtu.be/RCmKDK1TYmE; ;

De Dubbel Harmonische Toonladder, een vondst.

do re mi-bémol fa-kruis sol la si do.

Bach de "Melodievinder"

In het boeiende werkje over Bach van Maarten 't Hart trof ik voor het eerst de benaming "melodievinder" aan. Hiermee gaf de schrijver aan dat Bach de kunst verstond om bij het componeren ook werkelijk met nieuwe melodieën op de proppen te komen. Als je Mozart's muziek analyseert zie je vooral dat hij dicht bij de toonladders en akkoorden blijft. De kritiek bij Edvard Grieg is dat hij zijn melodieën opsluit in het strikte kader van acht tellen in een maat. Rachmaninoff spint melodieën uit chromatische toonladders. Volgens mij heeft hij zelfs een nieuwe toonladder uitgevonden, als je de melodie van het eerste stukje uit Moments Musicaux beluisterd. Rachmnaninoff is een meester om melodieën uit te rekken over verschillende maten heen, zodat het ritme voor de luisteraar op het achterplan komt. De toonladder gaat als volgt, met vijf bémollen aan de sleutel oftewel: rébémol grote terts: fa sol(-hersteld) labémol sibémol do rebémol mibémol mi-hersteld (fa). Ze heeft dus een noot meer, en gelijkt op de kleine tertstoonladder (sibemol klein) maar start met de Vijfde graad (fa). Door de sol-hersteld en de mi-hersteld zijn het eigenlijk de noten van fa klein harmonisch, maar in de context van sibémol klein. Qua melodieën vallen componisten dikwijls terug op volkswijsjes die ze her en der optekenden. Mendelssohn kon melodieën moeiteloos uit zijn mouw schudden. Liszt, en de aanhangers van de programmamuziek trachten muziek te gebruiken om bestaande begrippen of ideën uit te beelden. (Die forelle van Schubert, Anderen beschouwen muziek als iets abstract. Muziek hoeft niet noodzakelijk een beschrijving te zijn van wat dan ook. Muziek kan wel een dansvorm benadrukken zoals de mazurka of de wals.

Richard Strauss, Johann Strauss en Johann Brahms.

Johann Strauss, de walskoning, zoon van Strauss Senior, leefde van 1825 tot 1899 in Wenen. Richard Strauss, uit Munchen, heeft niets met deze familie te maken, leefde van 1864 tot 1949, en is bekend om der rosenkavalier en also sprach Zarathustra gebruikt in de film 2001 a space odyssey . Johannes Brahms, uit Hamburg, leefde van 1833 tot 1897, en verhuisde pas op zijn 29ste naar Wenen. Hij was een vorm van jaloers op het succes van J. Strauss met die blauwe donau, toen hij zei, jammer dat deze muziek niet van de hand is van Johannes Brahms. In 1853 ging Brahms samen met de Hongaarse violist Eduard Reményi op tournee, waarbij hij in Düsseldorf Robert Schumann en diens vrouw Clara ontmoette. In 1860 ondertekende Brahms een manifest tegen de Nieuwduitse muziek, een stroming waarvan onder anderen Richard Wagner en Franz Liszt de grote figuren waren. Brahms en zijn medeondertekenaars maakten zich hiermee niet geliefd bij de modernisten. Hij voelde zich meer thuis in de klassieke traditie van Bach, Mozart, Haydn, Beethoven en Schubert. Richard Wagner, uit Leipzig, leefde van 1813 tot 1883, hij verbleef o.a. in Zwitserland en Ialië, waar ook Franz Lizst wel eens te vinden was. Liszt werd 74 jaar, als hongaar aan het hof van Esterhazy geboren in 1811 en reisde veel en leefde tot van 1886. Als componist en dirigent was Liszt een vertegenwoordiger van de programmamuziek. Hij was tevens een groot aanhanger van de ‘nieuwe muziek' van de Neudeutsche Schule, tot welke stroming ook componisten als Berlioz en Wagner gerekend kunnen worden. Deze stroming staat haaks op de 'ware traditie' van de Eerste Weense School, welke stroming voornamelijk vertegenwoordigd werd door Brahms, Joseph Joachim en Mendelssohn.

Wagner was de schoonzoon van Liszt.

Peter Benoit gestorven in 1901 een jaar voor mijn grootvader werd geboren, heeft ook kennis gemaakt met Franz Liszt, net zoals Edvard Grieg dat heeft kunnen doen. Liszt had een dochter die met Wagner is gehuwd. Nu wil dat in mijn ogen weinig zeggen, want Richard Wagner was een nogal flamboyante figuur, net zoals Liszt zelf, die de dames graag zag. En omwille van de muziek, zal Wagner best wel amoureuse avonturen hebben gehad.

Jong gestorven componisten.

Chopin werd 39 jaar Bellini werd 34 Schubert werd 31 jaar Mozart werd 37 jaar Mendelssohn werd 38 jaar

Chopin en Bellini.

Chopin wilde begraven worden naast Bellini, bekend omwille van zijn opera's waaronder het bekende 'Norma'. Het is romantische pre-Verdi belcanto. De jong gestorven componist Vincenzo Bellini, die oorspronkelijk begraven lag op Père Lachaise te Parijs, is in 1876 herbegraven in de Dom van Catania, Sicilië. Chopin 1810 - 1849 (39 jaar oud) Bellini 1801 - 1835 ( 34 jaar oud)

Ludwig van Beethoven's grootvader, Lodewijk, was afkomstig uit Mechelen en een getalenteerd musicus.

Ludwig van Beethoven's grootvader, Lodewijk,is geboren in Mechelen, was koorknaap in Sint Rombauts, en week rond zijn twintigste uit naar Bonn, om als baszanger te werken aan het hof van de aartsbisschop en keurvorst van Bonn. Hij bracht het tot kapelmeester. Zijn enige overlevende zoon Johann, huwde Maria Keverich en ze hadden drie jongens: Ludwig, Johann en Karl. Ludwig, week op zijn beurt uit omwille van zijn muzikale carrière, naar Wenen.

Liszt en Chopin, concerteerden samen, in open lucht, in Nohant, op het landgoed van George Sand in Frankrijk.

Zowel Franz Liszt als Frederic Chopin werkten en leefden een aanzienlijke periode in Parijs, en deze klavierleeuwen kenden en apprecieerden elkaars werk. Aurore Dudevant, een franse schrijfster bekend onder het pseudoniem George Sand, had een buitengoed in Nohant, waar Chopin 's zomers verbleef en componeerde, afwisselend met de winters te Parijs. Liszt was regelmatig te gast op het buitenverblijf. Elk aan een vleugel zittend, improviseerden Chopin en Liszt op motieven uit opera's. Op een mooie juni-avond, kwam iemand op het idee om het klavier buiten op te stellen op het grasplein achter het kasteel, en daar te concerteren, in dialoog met de natuur. Chopin leefde een tijd met George Sand (Aurore Dudevant) op Majorca, maar dat was geen success. Een ongezond vochtig huis leverde Chopin een bronchitis op, en genoodzaakte hen te verhuizen. Chopin zou nooit recupereren van een longziekte en uiteindelijk bewijken op zijn 39ste aan tuberculose. In tegenstelling tot andere romantici zoals Robert Schumann en Franz Liszt stond Chopin afwijzend tegenover duidelijke literaire of biografische verwijzingen in zijn werk. Toch leefde Chopin in een tijd waarin nationalistische gevoelens hoogtij vierden. In het geval van de Polen werd dit gevoel nog versterkt door de bezetting van hun land door Rusland, Pruisen en Oostenrijk. Dat Chopins geboorteland Polen was, is duidelijk hoorbaar in veel van zijn composities. Zijn vriendin en levenspartner George Sand vertelde over hem dat hij meer Pools was dan de Polen zelf: Het hart van zijn volk slaat in zijn borstkas. Ik ken geen andere musicus die een groter patriot is dan Chopin. Hij is meer Pools dan elke Fransman ooit Frans is geweest, elke Italiaan Italiaans en elke Duitser Duits. Hij is een Pool en niets anders dan een Pool, en uit het vernietigde, bezette Polen komt zijn ziel tevoorschijn, en zijn muziek.

Frederic Chopin, Clara Wieck en de Mazurka.

Frederic Chopin was bekend met de Schumanns. Clara Wieck, was de dochter van de pianist en muziekpedagoog Friedrich Wieck, en gehuwd met een leerling van hem, Robert Schumann. Clara componeert o.a. een Mazurka Op. 6 n° 3. Vermoedelijk via de invloed van Chopin, en diens Poolse nationale muziekioom. De Mazuren zijn het grootste gedeelte van de plattelandsbevolking en een muzikaal volk. Chopin kwam tijdens zijn vakantie met zijn ouders bij vrienden in contact met het ritme van de volksmuziek van de Mazuren. Chopin's muziek is trouwens doordrongen van de poolse nationale muziek. Zo ook de Krakoviak en de Polonaise, en de typische droefgeestigheid en dromerigheid van de poolse gemoedsgesteldheid, die men trouwens ook bij russische en slavische volkeren in het algemeen aantreft. Met een woord wordt dit aangeduid met ZJAL. Chopin's Variaties op een thema van Don Juan (La ci darem la mano) worden te Wenen uitgegeven door Robert Schumann, met een befaamd geworden kritiek: 'Hoed af mijne Heren, een genie!' Alvorens zich te Parijs te gaan vestigen, verbleef Chopin in Wenen, misschien wel het belangrijkste centrum voor de ontwikkeling van de westerse muziek, waar ook Beethoven, Mozart, Schumann, Mendelssohn, Brahms, enzovoort hun bijdrage leverden of hadden geleverd. In de zomer van 1835 verliet Chopin Parijs voor enige tijd voor een vakantie in het boheemse Karlsbad. Onderweg deed hij Dresden en Leipzig aan, waar hij zich gelukkig kon prijzen om voor de vader van Clara Wieck en Felix Mendelssohn te mogen piano spelen en uiteraard met deze interessante mensen, vooral ook met Schumann, kennis te kunnen maken. Het is dus niet zo vreemd dat Chopin ook 24 preludes componeert, één in elke toonaard. Aangezien zowel ook Schumann, als MEndelssohn dweepten met Bach.

Franz Liszt en Carl Czerny.

De beroemde pianovirtuoos, componist en dirigent Franz Liszt (1811 - 1886 = 75 jaar) kreeg pianoles van Carl Czerny, welbekend door menig pianostudent om zijn études de vélocité, om de pianotechniek te verbeteren. Liszt werd geboren in Hongarije als zoon van een funktionaris in dienst van prins Nikolaus Esterhazy. Honderd jaar eerder was Franz-Joseph Haydn (papa Haydn, zoals Mozart hem heette) dirigent en componist aan het hof van Esterhazy. Liszt woonde en werkte als pianovirtuoos van zijn 11de tot zijn 37ste (1848) veelal in Parijs, van 48 tot 61 was hij hofdirigent in Weimar (kennen we Weimar niet van Bach?) Ook Chopin leefde en werkte in Parijs. Liszt dirigeerde in 1850 Lohengrin van Wagner, waarmee hij nieuwe muziek stimuleerde. Czerny (1791 - 1857) had piano gestudeerd bij Beethoven en was daarna in Wenen succesvol pianodocent.

Bach bestuderen werd aangeraden door Robert Schumann.

Robert Schumann, bestudeerde de muziek van J.S. Bach, en raadde ieder componist aan dat ook te doen. Mendelssohn richgte het Bach gesellschaft op.

Het machtige hoopje (Balakirev, Borodin, Cui, Moessorgski, Rimski-Korsakov) en Tsjaikovski.

Rusland ten tijde van Tsjaikovski kende een groep componisten die het machtig hoopje werd genoemd. Tsjaikovski die meer de duitse muzikale school aanhing Brahms, Schumann, Schubert, Mendelssohn, Chopin, zeg maar, hoorde niet bij dit machtige hoopje. Het Machtige Hoopje (Russisch: Могучая Кучка, Mogoetsjaja koetsjka) ook wel De Vijf (of ook Groep van vijf) was een rond 1870 gevormd gezelschap van vijf belangrijke Russische componisten van die tijd: Mili Balakirev (1837-1910), initiatiefnemer Alexander Borodin (1833-1887) César Cui (1835-1918) Modest Moessorgski (1839-1881) Nikolaj Rimski-Korsakov (1844-1908) Het gezelschap zette zich in voor nationalistische muziek. Behalve Balakirev, die nog enig muzikaal onderricht genoten had, had geen van deze componisten een muzikale achtergrond; Cui, Moessorgski en Rimski-Korsakov waren militairen en Borodin was chemicus. Ze begonnen uiteindelijk met zelfonderricht; dit hield in dat 'we al het werk van de grote componisten doorspeelden en elk werk in technisch en creatief opzicht volledig aan onze kritiek en analyse onderwierpen.' (C.A. Cui, Izbrannje stat'i). In hun werk richtten de componisten zich met name op de Russische volksmuziek, die aantrekkelijk was door de toegankelijkheid (het gezelschap bezat weinig muzikale kennis) en door het feit dat het uitstekend aansloot bij het nationalistische denken. Vooral Balakirev verwerkte veel melodieën van volkswijsjes in zijn werk. De eigenaardige benaming van de groep ontstond als volgt: in 1867 vond een concert plaats onder leiding van Balakirev, dat door de criticus Vladimir Stassov werd gerecenseerd met de woorden: "God geve, dat onze Slavische gasten dit concert nooit vergeten. God geve, dat zij voor altijd in hun herinnering bewaren, over hoeveel poëzie, gevoel, talent en vakmanschap het kleine, doch machtige hoopje der Russische componisten beschikt. De naam Het Machtige Hoopje is dus afkomstig van de muziekrecensent Stassov.

Glinka, Field en Chopin.

De vader van de russische school is Michail Glinka. In volgde hij vioolles en muziektheorie in Sint-Petersburg. John Field,(1782 - 1817) de ierse componist en pianist die zich in 1803 in Sint-Petersburg had gevestigd, was zijn pianoleraar. Het was Muzzio Clementi, pianoleraar en pianobouwer, die John Field naar Rusland bracht, met een concerttoernee in 1802, en hem in Sint-Petersburg aan een betrekking hielp. Field is de uitvinder van de nocturnes. Zijn eerste nocturne verscheen in 1814. Chopin (1810-1849 dus slechts 39 jaar! geworden) heeft ze meer glans en body gegeven. Van 1830 tot 1833 was Glinka in Italië, waar hij in Milaan bij de zanger en componist Basili studeerde. Daarna ging hij naar Wenen en vervolgens naar Berlijn, waar hij les kreeg van Siegfried Dehn van wie hij het advies kreeg om muziek te schrijven met een Russische grondslag.

Gustave Mahler en Sergei Rachmaninov.

Mahler was niet enkel componist. Hij was Vooral ook dirigent. hij dirigeerde bijvoorbeeld concerten waar Racmaninov piano speelde, en dat was jawel in de verenigde staten. Gustaave Mahler was Oostenrijker enleefde va 1860 tot 1911.

J.S.Bach en Gustav Mahler.

Mahler en Bach waren beiden kinderrijk en zwaar getroffen door het lot des levens: het overlijden van eigen kinderen, hetgeen een zwaar juk is om te dragen. Zeker dat dit zich in hun muziek uitte.

Beethoven en Napoleon.

Ludwig van Beethoven, leerling van J. Haydn, componeerde maar liefst 9 symfoniëen, waaronder de hele bekende 9de symfonie: Ode aan de vrede. Hij schreef ook piano en vioolconcerto's. Het vierde pianoconcerto is opgedragen aan keizer Napoleon, en heet ook l'Empéreur. Beethoven was helemaal in de wolken met de nieuwe keizer en overtuigd van al het goede dat het keizerrijk zou brengen. Maar niet lang daarna werd hij ook diep ontgoocheld in de handelwijze van zijn idool. Maar zijn concert blijft tot op de dag van vandaag een graag beluisterd en veel uitgevoerd concert.

Rachmaninov, Stravinsky en Gershwin

Rachmaninov, tijdens zijn amerikaansse periode woonde aan de oostkust van de Verenigde Staten. George Gershwin aan de westkust. Gershwin is een veramerikaanste naam voor Gershowitz. De vader van de broers George en Ira was russisch. Er wordt wel eens beweerd dat Gershwin de rechtmatige opvolger is van Rachmaninov. (aldus Theodor W. Adornodat, hetgeen eigenlijk als een kritiek moet worden opgevat) In 1924 woont Rachmaninov met enthousiasme de uitvoering van Rhapsody in Blue van George Gershwin bij. Stravinsky woonde in de buurt van Rachmaninov. toch meden ze elkaar want op muzikaal vlak waren de twee geen vrienden. Op een zomeravond in 1942 belde Rachmaninov aan bij de Stravinsky’s om ze uit te nodigen voor een diner, daarbij preciserende „ we zullen russisch spreken maar niet over muziek.” Stravinsky ging uit beleefdheid de achtste augustus bij hem op bezoek.

W.A. Mozart en de belgische componist François Joseph Gossec

De negenjarige Joeph Gossec gaat bij het Antwerpse kathedraalkoor, en blijft er tot zijn 17 jaar om er klavecimber, viool, compositie en contrapunt te leren. Hij gaat naar Parijs waar hij bij de beroemde Rameau aangenomen als violist. Ondertussen liet hij zijn composities door zijn orkest uitvoeren. OP zijn 26ste, in 1760 schreef hij zijn Missa Pro Defunctis. (Het woord Requiem was in de 18e eeuw niet gebruikelijk in Frankrijk). De jonge Mozart, met zijn vader en zus op reis in Parijs, moet deze mis, die destijds meermaals werd uitgevoerd in Parijs, zeker gehoord hebben. In een latere brief van Mozart aan zijn vader vernonemd hij Gossec als "sein sehr guter Freund". Ook als Mozart met zijn moeder in Parijs verblijft in 1777, kan hij de mis van Gossec bleuisteren. Het verblijf is wel de droevigste periode van zijn leven. Niemand aanvaard hem, geen vaste job, zijn moeder sterft. Als Mozart in 1791 - zijn laatste levensjaar - de bestelling van het Requiem ontvangt, herrinnert hij zichmaar al te goed Gossecs muziek. Liefst een twintigtal voorbeelden van zijn goede vriend Gossec neemt hij in zijn Requiem letterlijk over. Dit is geen plagiaat, maar een eerbetoon aan zijn grootmeester. En de muziekgeschiedenis is er een mooi stuk muziek rijker door geworden.

R. Schumann en J. Brahms.

Robert Schumann en Johannes Brahms. Johannes Brahms was vriend aan huizes bij de Schumanns. Hij had een oogje op de dochter van Robert Schumann en Clara Wieck. Maar tevergeefs. Robert Schumann was homosexueel. Syfilis was een ongeneeslijke ziekte in die tijd en je werd er knettergek van. Robert Schumann is gestorven zonder nog te weten dat hij zulke mooie muziek had gemaakt. Clara Wieck, zijn echtgenote, was een geëmancipeerde vrouw, wat in die tijd haast onmogelijk was. Clara componeerde en was een heel goede pianiste en is hoogbejaard gerworden. Er was een radicale en een conservatieve stroming in de romantische muziek van die tijd. Brahms zette zich af tegen programmatische muziek, hij was conservatief. Schumann behoorde tot beide stromingen. Schumann was uitgever van een muziekmagazine "Neue Zeitschrift für Musik". Hij erkende als een van de eersten het talent van Chopin, van Brahms en Schubert. Franz Liszt, Hector Berlioz en Richard Wagner behoorden tot de radicale stroming. Zij hebben aan het genre kamermuziek geen bijdrage geleverd. Johannes Brahms, Felix Mendelssohn-Bartholdy, Franz Schubert en ook Schumann wel.

Gabriel Fauré en Camille Saint-Saens, de franse traditie.

Gabriel Fauré (1845 - 1924) moest net zoals Beethoven noodgedwongen stoppen met muziek maken wegens doofheid. Hij was een leerling van Camille Saint-Saëns die hem onderricht gaf in compositie. Fauré werd docent compostie aan het conservatorium in Parijs (in 1896). (Hij werd nadien directeur van het conservatorium (1905 - 1920). Maurice Ravel was dan weer een leerling van Fauré. De franse traditie wordt beschreven vanuit drie pijlers: Camille Saint-Saëns, César Franck en Claude Debussy.

Alexander Scriabin en Sergeï Rachmnaninov.

Alexander Scriabin zat samen met Sergeï Rachmaninov op muziekkostschool onder de strenge hand van leraar Zerejev. Je kan gelijkenissen vinden in hun muziek. De chromatiek bijvoorbeeld. De russische, droefgeestige, romantische ziel. Scriabin's muziek is nog een stuk complexere en moeilijker.

Gabriel Fauré en Camille Saint-Saëns

Gabriel Fauré (1845 - 1924) heeft muziekonderricht gekregen van Calille Saint-Saëns.(1835 - 1921) Fauré is slechts 10 jaar jonger.

Schubert en Beethoven.

Frans Schubert, was jonger dan Ludwig von Beethoven en bewonderde de componist. Ze leefden en werkten beiden in Wenen. Schubert wist dat Beethoven regelmatig ging wandelen in het park. Daarom vatte hij regelmatig post op een bankje in het park in de hoop zijn idool te ontmoeten, helaas tevergeefs. Schubert is nochtans niet zo oud geworden, amper 31 jaar. In die tijd waqs sifilys een ongeneeslijke ziekte die veel mannen opliepen. Ook Robert Schumann, een groot en belangrijk musicus van de Duitse school, viel dit lot ten deel. Hij is jammerlijk gestorven, zo gek dat hij niet meer wist dat hij Uberhaupt muziek gecomponeerd had.

Edvard Grieg en Sergeī Rachmaninov.

De noor Edvard Grieg componeerde het mooie concerto voor piano in La klein. Sergeï Rachmaninov gebruikte dit concerto als raamwerk voor zijn eindwerk compositie aan het conservatorium. Hij plaatste zijn eigen muziekthema's erin en maakte aldus zijn eerste pianoconcerto. Later brak deze jeugdzonde hem zuur op : hij kreeg last van zijn geweten en hij herwerkte dit eerste pianoconcerto. Bij het beluisteren van de twee concerten, kan je horen dat het concerto van Grieg model stond. Hoewel het gebruikelijk was dat componisten elkaars werk gebruikten om nieuw werk te scheppen, werd dit ten tijde van Rachmaninov niet zo gewaardeerd. De wetgeving rond plagiaat kwam tot stand tijdens het leven van S. Rachmaninov. Anderszijds wordt dit voorval niet meer opgerakeld, eerder doodgezwegen om het imago en talent van Rachmnaninov niet onnodig te bekladden. Grieg stond dus duidelijk als voorbeeld voor andere componisten waaronder Rachmaninov. Grieg leefde van 1843 tot 1907, werd dus 64 jaar en was 30 jaar ouder dan Rachmaninov. Rachmaninov leefde van 1873 tot 1943, werd net geen 70.

Musici, hoe ze met fats divers met elkaar verbonden zijn.

De anekdote die de violist Fritz' Kreisler met Sergeī Rachmaninov verbindt gaat als volgt: tijdens eenoptreden in Carnegie Hall vraagt Fritz' Kreisler verschrikt: Waar zijn we? Waarop racmaninov van achter zijn piano doodkalm antwoordt: In Carnegie Hall. Dit speelde zich af anno :

Bezoekers aan deze pagina: