Friday 24 July 2015

Het machtige hoopje (Balakirev, Borodin, Cui, Moessorgski, Rimski-Korsakov) en Tsjaikovski.

Rusland ten tijde van Tsjaikovski kende een groep componisten die het machtig hoopje werd genoemd. Tsjaikovski die meer de duitse muzikale school aanhing Brahms, Schumann, Schubert, Mendelssohn, Chopin, zeg maar, hoorde niet bij dit machtige hoopje. Het Machtige Hoopje (Russisch: Могучая Кучка, Mogoetsjaja koetsjka) ook wel De Vijf (of ook Groep van vijf) was een rond 1870 gevormd gezelschap van vijf belangrijke Russische componisten van die tijd: Mili Balakirev (1837-1910), initiatiefnemer Alexander Borodin (1833-1887) César Cui (1835-1918) Modest Moessorgski (1839-1881) Nikolaj Rimski-Korsakov (1844-1908) Het gezelschap zette zich in voor nationalistische muziek. Behalve Balakirev, die nog enig muzikaal onderricht genoten had, had geen van deze componisten een muzikale achtergrond; Cui, Moessorgski en Rimski-Korsakov waren militairen en Borodin was chemicus. Ze begonnen uiteindelijk met zelfonderricht; dit hield in dat 'we al het werk van de grote componisten doorspeelden en elk werk in technisch en creatief opzicht volledig aan onze kritiek en analyse onderwierpen.' (C.A. Cui, Izbrannje stat'i). In hun werk richtten de componisten zich met name op de Russische volksmuziek, die aantrekkelijk was door de toegankelijkheid (het gezelschap bezat weinig muzikale kennis) en door het feit dat het uitstekend aansloot bij het nationalistische denken. Vooral Balakirev verwerkte veel melodieën van volkswijsjes in zijn werk. De eigenaardige benaming van de groep ontstond als volgt: in 1867 vond een concert plaats onder leiding van Balakirev, dat door de criticus Vladimir Stassov werd gerecenseerd met de woorden: "God geve, dat onze Slavische gasten dit concert nooit vergeten. God geve, dat zij voor altijd in hun herinnering bewaren, over hoeveel poëzie, gevoel, talent en vakmanschap het kleine, doch machtige hoopje der Russische componisten beschikt. De naam Het Machtige Hoopje is dus afkomstig van de muziekrecensent Stassov.

No comments: